Nevenstaande afbeelding, afkomstig uit de visienota met het hoofdstuk 'Midden in het leven', illustreert heel pakkend en precies hoe Gods Geest ons kan verrassen middels Zijn creatieve werking.  Een vlamvormig symbool beeldt de veelzijdigheid van Gods Geest uit. De witte lijn die door het symbool loopt, verwijst naar de Heilige Geest als een duif, terwijl de vlam de vurigheid van de Geest symboliseert. De druppel staat voor het leven gevende water en de kleurigheid representeert zowel de creativiteit van onze Schepper als ook de veelkleurigheid van onze schepping en kerk (site PKN).

Scriba René de Reuver verwoordt het aldus: “Gods Geest is altijd in beweging en vindt steeds nieuwe, verrassende wegen. Dit jaarthema nodigt ons uit om met verwondering te kijken naar wat er om ons heen gebeurt en te ontdekken hoe de Geest werkzaam is in kerk én samenleving.”
Het is deze houding van verwondering en ontvankelijkheid die wij als gemeente komend jaar centraal mogen stellen. Wat betekent het voor ons persoonlijk en als gemeente om ontvankelijk te zijn voor Gods werk?

• Verwondering: zien wat God doet

Wat betekent dit woord eigenlijk? Het woord verwondering betekent dat je vol ontzag en verbazing kijkt naar wat er gebeurt. In de Bijbel wordt dit vaak beschreven met woorden als wonderlijk (Hebreeuws: pālāʾ) en verbazen (Grieks: thaumázō). Psalm 118:23 zegt: “Dit is door de HEERE geschied; het is wonderlijk in onze ogen.”
Het gaat erom dat we leren opmerken waar God bezig is, en erkennen dat Hij soms verrassende wegen kiest om Zijn werk te doen.
Afgelopen jaar hebben we in onze gemeente volop reden tot verwondering gehad. Ondanks het uitvallen van enkele mensen op vitale posities, hebben anderen spontaan — soms voor kortere, soms voor langere tijd — taken op zich genomen. Vaak op manieren die creatief, flexibel en zelfs onverwacht waren. Waar wij misschien spanning of zorg voelden, bleek Gods Geest te werken door mensen die opstonden, meedachten en meededen. Dat geeft reden tot diepe dankbaarheid en heilige verbazing.

• Ontvankelijk: openstaan voor wat God geeft

Het tweede kernwoord is ontvankelijk zijn: een open hart en bereidheid om te ontvangen. In de Bijbel klinkt dit in woorden als luisteren (Hebreeuws: shāmaʿ) en ontvangen (Grieks: dékhomai). In Handelingen 16:14 lezen we over Lydia, van wie “de Heere het hart opende, zodat zij acht gaf op wat door Paulus gesproken werd.”
Ontvankelijk zijn betekent feitelijk: niet alles zelf in de hand willen houden, maar ruimte maken voor wat God geeft, soms via onverwachte mensen of wegen.
Ook dit hebben we afgelopen jaar ervaren. Meerdere gemeenteleden lieten hun hart openen voor nieuwe taken, soms buiten hun eigen comfortzone. Anderen waren bereid om tijdelijk verantwoordelijkheid te dragen, terwijl ze wisten dat het veel zou vragen. Ontvankelijk zijn betekende hier: zich beschikbaar stellen voor Gods werk, ook als het niet in de planning stond.

Marguerite Yourcenar en haar roman ‘Met open ogen’
Ik wil graag even een kort uitstapje maken naar de Belgisch-Franse romanschrijfster Yourcenar. Wat bedoelde Yourcenar met deze titel en hoe kan dit wellicht een bijdrage leveren aan onze  basishouding van verwondering en ontvankelijk zijn. In de kern is het idee van Yourcenar bewust, aandachtig en onbevangen te kijken naar de werkelijkheid, zonder weg te kijken of te filteren wat ongemakkelijk is. Het gaat haar er niet louter om met onze fysieke ogen, maar vooral om zien met innerlijke helderheid. Het gaat om de dingen écht zien zoals ze zijn, ook in hun complexiteit (aandachtig kijken). Vervolgens om bereid te zijn om geraakt te worden door wat je dan ziet, zonder belemmering van vooroordelen (onbevangen). En tot slot om ook dat wat moeilijk, pijnlijk of confronterend is, niet uit de weg te gaan maar uiteindelijk te omarmen. 

Verbinding met verwondering en ontvankelijkheid
In de context van het jaarthema Kijk! Laat je verrassen door het werk van Gods Geest kan Met open ogen wellicht mooi aansluiten:

• Met open ogen leven is een houding van verwondering: niet alleen het mooie opmerken, maar ook Gods presentie zien in het onverwachte, het gewone, en soms zelfs in het moeilijke.
• Het vraagt ontvankelijkheid: je durft je innerlijk open te stellen voor wat je ziet, ook als dat verandering vraagt of je plannen doorbreekt.
• Net als bij Yourcenar gaat het om een dieper soort zien — zien met het hart (vgl. 1 Samuël 16:7: “Want de mens ziet aan wat voor ogen is, maar de HEERE ziet het hart aan.”).

Aanvulling op de gemeentecontext
In ons gemeenteleven van het afgelopen jaar hebben we dit “met open ogen” leven gezien:

• Mensen zagen waar gaten vielen in vitale functies, en keken niet weg.
• Gemeenteleden herkenden waar hun inzet nodig was, soms buiten hun vertrouwde rol.
• En we hebben samen geleerd te kijken naar wat wél mogelijk is, in plaats van te blijven staren op wat er ontbreekt.

Zo wordt met open ogen niet alleen een mooi boekcitaat, maar een geestelijke oefening: zien wat er is, ontvangen wat God geeft, en handelen met vertrouwen.

Vooruitkijken
Laten we dit nieuwe seizoen ingaan met diezelfde houding. Dat we ons blijven verwonderen over Gods verrassende wegen, en dat we ontvankelijk blijven voor Zijn leiding. Want als wij kijken met open ogen en een open hart, zullen we steeds opnieuw ontdekken dat Hij meer doet dan wij kunnen bidden of beseffen.

Gebed

God van liefde en trouw,
Wij danken U voor de mensen die het afgelopen jaar op bijzondere manieren zijn opgestaan.
Geef dat wij blijven zien hoe U werkt,
ook op onverwachte momenten en via onverwachte mensen.
Maak ons ontvankelijk voor Uw kompas,
zodat wij voortdurend ontvankelijk zijn en ons blijvend laten verrassen door Uw Geest
en samen Uw creatie voortzetten in onze gemeente. Amen.